KARACAOGLAN

17'nci yüzyilda yasadigi saniliyor. Göçebe Türkmen obalarinda yetisti. Asil adinin Ismail, Halil ya da Hasan oldugu yolunda görüsler var. Hatta ayni mahlasla siirler yazmis birçok Karacaoglan'in varligi bile savunuluyor. Ahmet Kutsi Tecer ve Sükrü Elçin'in arastirmalari, yasaminin büyük bölümünü Rumeli'nde geçiren ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde Avusturya seferine katilan bir Karacaoglan'in varligini ortaya koyar. Fuad Köprülü ve Cahit Öztelli gibi arastirmacilar da, 17'nci yüzyilda yasadigini savunuyor. Bu arastirmacilara göre Karacaoglan, siirlerinde Abaza Hasan Pasa'nin öldürülmesi, Köprülü Fazil Ahmed Pasa'nin Avusturya seferi gibi bu döneme ait tarihsel olaylardan sözeder. Karacaoglan'in siiri ask ve doga üzerinde kuruludur. Ayrilik, gurbet, sila özlemi ve ölüm en çok degindigi konulardir. Siirlerinde sikça adlari geçen Elif, Zeynep ve Ismikan adli kadinlarin sevgilileri oldugu saniliyor. Duygularini, yasadiklarini, düsüncelerini içten, gerçekçi ve özgün bir siir yapisi içinde anlatir. Karacaoglan, Türk asik edebiyatina yepyeni bir söyleyis biçimi getirdi. Doga benzetmelerine sik sik basvurur. Çok yalin ve temiz bir Türkçe kullanir. Siirlerinin iki ana temasi ask ve dogadir. Ayrilik, gurbet, sila özlemi ve ölüm de isledigi konular arasinda yer alir. Duygularini, düsüncelerini, yasadiklarini gerçekçi ve içten bir biçimde, açik ve anlasiir bir dille yansitirken siirinde özgün bir yapi kurdu, âsik edebiyatina yeni bir söyleyis biçimi yerlestirdi. Gerçeklere yönelik bir anlayisla ördügü siirinde ait oldugu göçebe halkin geleneklerini yansitti, içinde yasadigi ve yurt edindigi dogayi betimledi. Kendisinden sonra gelen birçok ozani derinden etkiledi. Bu olumlu etkiler günümüz Türk siirine kadar uzanir. Siirlerini ilk kez Nüzhet Ergun derleyip yayinladi. Cahit Öztelli'nin Karacaoglan-Bütün Siirleri adli derlemesi de önemli Karacaoglan arastirmalarindan. Birçok siiri bestelendi.

YESIL BASLI GÖVEL ÖRDEK  

Yesil basli gövel ördek
Uçar gider göle karsi
Egricesin tel tel etmis
Döker gider yâre karsi  

Telli turnam sökün gelir
Inci mercan yükün gelir
Elvan elvan kokun gelir
Yâr oturmus yele karsi  

Sahinim var bazlarim var
Tel aliskin sazlarim var
Yâre gizli sözlerim var
Diyemiyom ele karsi  

Hani Karac'oglan hani
Veren alir tatli cani
Yakismazsa öldür beni
Yesil bagla ala karsi

ELIF  

Incecikten bir kar yagar
Tozar Elif Elif diye
Deli gönül abdal olmus
Gezer Elif Elif diye
 
Elif'in ugru nakisli
Yavru balaban bakisli
Yayla çiçegi kokuslu
Kokar Elif Elif diye
 
Elif kaslarini çatar
Gamzesi bagrima batar
Ak elleri kalem tutar
Yazar Elif Elif diye  

Evlerinin önü çardak
Elif'in elinde bardak
Sanki yesil basli ördek
Yüzer Elif Elif diye  

Karac'oglan egmelerin
Gönül sevmez degmelerin
Iliklenmis dügmelerin
Çözer Elif Elif diye